بسم الله الرحمن الرحیم
درس شانزدهم - سوره بقره آیات 102 تا 105

واژگان
1ـ تَتلُوا: میlrm;خوانند. (تِلَاوَة: تبعیّت کردن، خواندن) قرائت آیات و تدبّر در آن را از آن جهت <<تلاوت>> گویند كه شخص قاری در پی معانى رفته و از آن تبعیت می کند. (آیه102)
2ـ فِتنَة: آزمایش، گرفتارى، نوعی ایجاد اختلال و اضطراب در چیزی که مقدمه ی امتحان و آزمایش الهی است. اصل آن به معنای <<گذاشتن طلا در آتش>> است تا خالصی های آن آشكار شود و به همین دلیل، در آزمایش های الهی به کار می رود؛ زیرا موجب جدا شدن نیکان از بدان می گردد. (آیه102)
3ـ مَثوبة: پاداشی که به صاحبش برگردد. (آیه103)
4ـ راعِنا: یا از ماده <<رَعی>> به معنای مهلت است و یا از ماده <<رَعونَة>>، به معنای حماقت. (آیه104)
5ـ ما یَوَدُّ: دوست نمی دارند. (وُدّ: دوست داشتن) (آیه105)

نکات تفسیری
آیه 102
1/102ـ سِحر در میان بنی آدم
این آیه، به یکی دیگر از خصلت های زشتِ یهود اشاره می کند که موجبِ تهمت بزرگ آنان به پیامبر الهی حضرت سلیمان نیز گردید.
تاریخ یهود نشان می دهد، آنان همواره به سحر علاقه داشتند و ساحران و كاهنان بسیارى در میان آن ها بودند. نوع معجزات حضرت موسی و تقابل او با ساحران فرعون نیز، گواه رسوخ این علاقه در مردم آن عصر است. اعتقاد به سحر و جادو در نسل های آینده یهود نیز رواج یافت. آنان بیشتر فنون سحر را از دو منبع به دست آورده بودند:
الف) در زمان حضرت سلیمان، گروهی از شیاطین در کشور او به سِحر و جادوگری پرداختند. (ممكن است منظور از شیاطین، هم شیاطین انس و هم شیاطین جنّ باشد). سلیمان پس از مبارزه و نابودی آنان، دستور داد تمام نوشتهlrm;های آن ها را جمع آوری و در محلّ مخصوصی نگه داری کنند؛ (شاید به این دلیل که مطالب مفیدی برای دفع سحر ساحران در میان آن وجود داشت.)
پس از وفات وی، گروهی از شیاطین، آن ها را بیرون آوردند و شروع به تعلیم سحر کردند. برخی دیگر، از این موقعیت سوء استفاده کرده و گفتند: <<سلیمان اصلاً پیغمبر نبود؛ بلکه به کمک همین جادوگریlrm;ها به کشورش مسلّط شد و امور خارق العاده انجام میlrm;داد>>. لازمه ی این سخن، آن بود كه سلیمان كافر شده است. قرآن، به شدت این سخن را نفى کرده و مىlrm;گوید: <<سلیمان هیچ گاه کافر نشد؛ بلکه این شیاطین بودند كه كافر شدند>>.
ب) سحر و جادوگرى در سرزمین <<بابِل>> به اوج خود رسید و برخی با سوء استفاده از آن، میان خانوادهlrm;ها اختلاف مىlrm;انداختند و به مردم زیان می رساندند. خداوند، دو فرشته به نام های <<هاروت>> و <<ماروت>> را به صورت انسان، مأمور ساخت تا به مردم چیزهایى بیاموزند كه سحر را باطل كند و خود را از شرّ ساحران بركنار دارند، اما طبیعى است كه وقتی خنثى کردن یك مطلب، آموزش داده می شود، خودِ آن مطلب نیز كم و بیش یاد داده شود، به همین دلیل آن دو فرشته هنگام آموزش اصول سحر، به مردم هشدار می دادند که اطّلاع از این فنون یك نوع آزمایش الهى است، پس به خدا كافر نشوید و از آن سوء استفاده نكنید.
ولى مردم آموختهlrm;هاى آن ها را در راه باطل به كار مىlrm;بردند و دست به كارهاى زشتی ـ از جمله جدایی مرد و همسرشlrm; ـ مىlrm;زدند.
خداوند در ادامه ی آیه، یهود و هر کس را که سحر می آموزد، به دلیل پیروی از این کافران مؤاخذه کرده و می فرماید: <<چنین کسانی هیچ بهره و نصیبی در آخرت نخواهند داشت و اگر کمی بیندیشند، درمی یابند که جانِ خویش را به بهای بدی فروخته اند>>.
2/102ـ سِحر، گناهی بزرگ
سِحر، گناهی بزرگ: سِحر، نوعی از کارهای خارق العاده است که گاهی تأثیر آن فقط جنبه ی روانی و خیالی دارد.
از امام صادق علیه السلام نقل شده است که:
<<سحر چند نوع می باشد: یک نوع آن مانند آموخته های پزشکی است؛ همان گونه كه پزشکان براى معالجه ی هر بیماری، داروی مخصوص دارند، ساحران هم براى هر سلامتی، آفتی دارند که آن را از بین می برد.
نوع دیگر سحر، كارهاى عادی است كه با سرعت و شتاب غیر معمول انجام مىlrm;گیرد.(برخی این را شعبده می دانند)
نوع سوم، اعمالی است كه ساحران، آن را از دوستانِ شیاطین خود مىlrm;گیرند>>.
هر سه نوع سحر، از نظر اسلام حرام می باشد؛ مگر این که برای دفع سحر دیگران باشد. اسلام، نه تنها یادگیری و انجام اعمال جادوگری را حرام می داند؛ بلکه در موارد متعددی هم چون این آیه، آن را به منزله ی کفر نیز دانسته است.
امام علی علیه السلام می فرماید: <<کسی که سحر را به میزان کم یا زیاد بیاموزد، کافر شده است و رابطه ی او با خداوند به طور کلّی قطع می شود>>.
آیه 104
باطل شدن ترفند تبلیغی یهود
هنگامی که پیامبر اکرم صلی الله وعلیه وآله وسلم برای مسلمانان مطالبی بیان میlrm;فرمود، آنان میlrm;گفتند: <<راعِنا یا رسولَ الله>> و مقصودشان این بود که حال ما را رعایت کنید و آرام تر و شمردهlrm;تر سخن بگویید تا بهتر سخنان تان را درک کنیم.
یهودیان، هنگامی که این کلمه را می شنیدند، آن را در معنای دیگری به کار برده و با آن مؤمنان را تحقیر میlrm;کردند؛ زیرا در زبان عبرى، انسان پلید و خبیث را <<راع>> مى گفتند و یهودیان از به کار بردن واژه ی <<راعِنا>> قصد این توهین و دشنام را مى كردند و به پیامبر می گفتند كه (معاذ الله) <<تو در میان ما خبيث و شرور هستى>>.
گاهی نیز با پیچاندن زبان و کشاندن حروف، آن را به صورت <<راعینا>> ادا مى كردند كه به معنای <<چوپان ما>> است. از این رو، قرآن برای از بین بردن زمینه سوء استفاده دشمنان، به مسلمانان دستور داد به جای <<راعِنا>> از تعبیر <<اُنظُرنا>> به معنای <<به ما مهلت بده!>> استفاده کنند. بدین سان، این ترفندِ تبلیغى یهودیان نیز باطل شد.
آیه 105
کفار و اهل کتاب، هیچ  گاه خیر شما را نمی خواهند
در این آیه، به یکی از ویژگی های کلیدی اهل کتاب و مشرکان اشاره می شود و آن این که، دشمنان اسلام در قالب هر دین و آیینی که باشند، دوست ندارند، مسلمانان در سایه ی لطف خداوند، پیشرفت نمایند. از این رو، مسلمانان و مسئولان جامعه ی اسلامی باید توجه داشته باشند که در روابط اجتماعی و ی با ایشان، هوشیار بوده و فریب ظاهرسازی آنان را نخورند.

پیام ها
lrm;1ـ معلّم در مقام تعلیم یک علم، باید نسبت به كاربردهاى منفى آن هشدار دهد. <<ما یُعَلِّمانِ مِن اَحَدٍ حَتَّى یَقُولا اِنَّما نَحنُ فِتنَةٌ فَلا تَكفُر>> (آیه 102)
lrm;2ـ گاهى علم و دانش، وسیله ی آزمایش و زیان آور است. <<اِنَّما نَحنُ فِتنَةٌ.یَتَعَلَّمُونَ ما یَضُرُّهُم وَ لا یَنفَعُهُم>> (آیه 102)
lrm;3ـ سحر، جادو، دعانویسی و این گونه امور حقیقت دارد، ولی از دایره ی قدرت خدا خارج نیست. به همین خاطر، مىlrm;توان با پناه بردن به خداوند، توكّل، دعا و صدقه از آن نجات یافت. <<وَ مَا هُم بِضَارِّینَ بِهِ مِن اَحَدٍ اِلَّا بِاِذنِ اللهlrm;>> (آیه 102)
4ـ به انعكاس حرفlrm;ها توجه داشته باشید. ممكن است سخنی با حسن نیّت ادا شود، ولى بازتاب بدی داشته باشد. <<لا تَقُولُوا راعِنا>> (آیه 104)
lrm;5ـ دشمن، از هر فرصتى برای ضربه زدن استفاده می کند. <<لا تَقُولُوا راعِنا>> (آیه 104)

سؤالات پژوهشی
1. معنای دقیق واژه ی <<فِتنَة>> را با توجه به ریشه ی اصلی آن بررسی کنید. (قاموس، التحقیق)
2. خرافات بسیاری پیرامون دو فرشته ی الهی <<هاروت و ماروت>> در برخی دائرة المعارفlrm;ها آمده است. آن ها را بررسی و با توجه به آیه ی 102 به آن پاسخ دهید. (المیزان، نمونه)
3. تفاوت میان دو خطاب <<الَّذین آمَنوا>> و <<المُؤمِنین>> را در قرآن یافته و بگویید خطاب آغازین آیه ی 104 چه نکته ای را می رساند؟ (المیزان، نور)

تفاوت سحر و معجزه
معجزه عبارت از: ارائه ی یک حقیقت و یک واقعیتی است، که بیننده، از آن واقعیت فقط خود آن پدیده را می بیند و از علل آن خبر ندارد و به همین دلیل قادر بر این نیست که آن علل را بشناسد. اما سحر، ارائه یک خیال و یک توهّم است که به صورت واقعیت نشان داده می شود. به عنوان مثال: در قضیه حضرت موسی علیه السلام کار حضرت موسی این بود که عصا را می انداخت و آن عصا به اذن الهی تبدیل به اژدهای حقیقی می شد. این معجزه البته یک علتی هم دارد و همان طور که گفتیم: نظام علیت بر او حاکم است، منتها چگونگی این علت را ما نمی شناسیم. اما به هرحال آن عصای حضرت موسی عصا بود و تبدیل به اژدهای حقیقی شد و یا عصا را وقتی به سنگ زد، آن سنگ به حقیقت شکافته شد و از آن دوازده چشمه ی جوشان آب بیرون آمد که هرکس از آن آب می خورد احساس رفع عطش می کرد، یعنی مواد آب وارد بدنش می شد و هیچ توهمی برایش وجود نداشت. یا آن وقتی که عصا را به دریا زد: <<فَأَوْحَيْنا إِلىrlm; مُوسىrlm; أَنِ اضْرِبْ بِعَصاكَ الْبَحْرَ فَانْفَلَقَ>> آن قسمت از دریا ناگهان تبدیل شد به دوازده راه، یعنی دوازده راه کشیده شد وسط دریا و آن راه ها در زمین کف دریا بود و در کنار آن راه ها هم دیواره ای از آب حرکت می کرد و بنی اسرائیل از این راه ها عبور کردند، و برای این اگر آن راه ها یک چیز خیالی بود، از راه خیالی وسط دریا ممکن نبود بشود عبور کرد، پس این معجزه است. اما سحر مثل آن ریسمان ها و عصاهای سحره ی فرعون است که آمدند انداختند و وقتی آن عصاها و ریسمان ها را روی زمین ریختند کسانی که مشاهده می کردند به نظرشان می رسید آن ریسمان ها و عصاها دارند حرکت می کنند، در حالی که در واقع حرکت نمی کردند، لکن تأثیر سحر آن ساحر در چشم بینندگان حرکت ریسمان ها را تداعی می کرد، و برای این قرآن می گوید: <<يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّها تَسْعىrlm;>> بر اثر سحر آن ساحران آن ها به خیال شان می رسید که این ها دارند حرکت می کنند.
پس معجزه یک واقعیت و یک حقیقت است و سحر یک امر خیالی باطل و یک امر دروغین است و برای همین در قرآن از همین سحر، ساحران فرعونی تعبیر به کید شده: <<إِنَّما صَنَعُوا كَيْدُ ساحِرٍ>> این یک مکّاری و حیله گری، جادوگرانه بود و واقعیتی نداشت، <<وَ لا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتى>> ساحر پیروز نمی شود.
فرض کنید، یک ساحری سحر می کند و به عنوان مثال از دهان حیوانی مثل شتر وارد می شود و از مقعد او خارج می شود. ظاهر این است که شما می بینید که وارد دهان شتر شد. بعد هم از مقعدش بیرون آمد، آیا او در واقع وارد معده ی این حیوان شد و روده ی بزرگ و روده ی کوچک را طی کرد و آمد بیرون؟! بلکه در اصل چنین حرکتی اتفاق نیفتاده اما شما این طور تصور می کنید، یا با سحر خودش همان طور که در داستان های تاریخی نقل شده، ساحری سر یک کسی را از گردنش جدا می کرد بعد دوباره سر را می گذاشت سرجایش به حال عادی برمی گشت!! یعنی در واقع این کشته شد؟ چنین چیزی ممکن نیست، و این سحر بود.
حالا این که خود این سحر چگونه به دست می آید و آن ساحر از چه قدرتی برخوردار می شود که می تواند این تخیّل را در ذهن بینندگان ایجاد کند یک بحث دیگری است و آن هم یکی از پدیده هایی است که یک نظام علیتی بر او حاکم است و گزافه و گتره نیست.
این علوم غریبه ای که وجود دارد اعم از سحر و شعبده و روش های گوناگون پنج علم کیمیا و سیمیا و هیمیا و آن به اصطلاح علوم <<کُلُّه سِرّ>> هر کدام این ها یک قوانین علیتی دارند، یعنی در نظام آفرینش هیچ چیزی بدون علت به وجود نمی آید، منتها علتش از سنخ خودش هست و یک علت مخصوصی دارد که آن علت برای ما ناشناخته است، لکن راه تعلمش باز است و هر کس می تواند برود یاد بگیرد، و به همین دلیل پدیده ی حاصل از سحر این تفاوت را با پدیده ی حاصل از معجزه دارد، که عرض کردیم: پدیده ی ناشی از معجزه یک پدیده ی واقعی و یک پدیده ی حق و آن چیزی است که وجود او حقیقت دارد. دروغ نیست، اما آن پدیده ای که ناشی از جادو و سحر است او یک ناحق و غیر واقع است. که در تعبیر قرآنی به او می گویند باطل.






دریافت فایل بروشور درس شانزدهم PDF
دریافت فایل word درس شانزدهم
پرده نگار (پاورپوینت) درس شانزدهم
فایل صوتی درس شانزدهم ذکر مبارک

نکته: برای اجرای کامل و بدون نقص پاورپونت های نورمبین از powerpoint 2013 به بالا استفاده کنید.

داستان مذهبی کوتاه – صوتی

کنترل مرموز تولید مثل

پاورپوینت قرآنی

پاورپوینت آموزش کودکان

پاورپوینت

ذکر مبارک - درس سیزدهم (سوره بقره آیات 84 تا 88)

ذکر مبارک - درس چهاردهم (سوره بقره آیات 89 تا 93)

ی ,سحر ,یک ,ها ,آیه ,راه ,است که ,و آن ,از آن ,و یک ,و به

مشخصات

آخرین مطالب این وبلاگ

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

کنکور و مشاوره rahpoocomputer دانلودستان تعمیر لوازم خانگی در تهران دنیای رها کوچولو مطالب اینترنتی مدرسه روستای لعل آباد ماهیدشت تی تی دانلود بانک لینک های دانلود فیلم ، دانلود سریال و دانلود آهنگ میباشد. پلیس+10 84691556